حج یعنی بهترین جهاد یعنی تولدی دوباره یعنی پاک شدن از معاصی یعنی یکتاپرستی و توحید خالص یعنی یکرنگی و برابری یعنی کفن پوشیدن و بیاد موت بودن یعنی نمونه ای از صحرای محشر یعنی اجتماع همه جانبه یعنی وحدت و یکدلی یعنی در مقابل خدا فروتن شدن یعنی شعار خدا یعنی به حق لبیک گفتن یعنی از دنیا و همه بریدن یعنی بجا آوردن سنت ابراهیم حنیف و حج یعنی عرفه.

کار دعوت و ابلاغ رسالت به پایان رسیده بود، و جامعه‌ای نوین بر پایه‌ی اثبات اُلوهیت خدای یکتای بی‌همتا و نفی اُلوهیت دیگر خدایان تأسیس شده بود، و مبانی نبوت حضرت ختمی مرتبت و رسالت خاتم‌النبیین استوار گردیده بود، و گویی هاتفی از درون قلب رسول‌خدا -صلى الله علیه وسلم- ایشان را ندا درمی‌داد و یادآوری میکرد که دوران اقامت آنحضرت در عالَم دنیا نزدیک است به پایان برسد...

مسافر کوی دوست و قاصد بیت‌الله الحرام که دل از دیگر قبله‌ها و جهت ها بریده و روی و دل به محبوب خود بسته است؛ در این سفر ندا و درخواست روح را با پاسخگویی و استجابت امر خدا (لبیک اللهم لبیک) تعالی بخشیده و جسم و تمایلات حسّی خود را با زیارت کعبه در نیایشی رسته از هر شرک و پیراسته از هر نامطلوب اشباع و راضی نموده ...

رسول الله (صلی الله علیه وسلم ) می فرماید:
( هیچ یک از روزها عمل صالح نزد خداوند دوست داشتنی تر از این روز ها نمی باشد ، یعنی روزهای دهگانه ، گفتند: ای رسول خدا ونه حتی جهاد در راه خدا؟ فرمود: ونه حتی جهاد در راه خدا ، مگر اینکه شخصی با مال وجانش در راه خدا خارج شده وهیچ از آنها را باز نگرداند). [به روایت بخاری ودیگران ]

نیت درلغت به معنی قصد است ودر اصطلاح قصد نمودن وانجام عملی که جنبه الهی داشته باشد. بیضاوی در تعریف نیت می گوید نیت عبارت است از منبعث شدن عملی از قلب که با هدفی همراه باشد این هدف می تواند نفعی را به دنبال داشته باشد ومی تواند همراه با ضرر باشد.

سخن در این سوره از آن شب موعود دید‌نی است‌، شبی ‌که سراسر جهان هستی آن را با شادمانی و غبطه و دعا و غوغا و هلهلۀ شادی ثبت و ضبط‌ کرده است‌. شب تماس مطلق زمین با عالم بالا و فرشتگان والا بوده است‌. شب نزول این قرآن بر دل محمّد صلّی الله علیه وآله وسلّم ‌فرستادۀ یزدان بوده است‌.

هر کس قرآن را با اندیشه و تدبر تلاوت کند، بدون شک در خواهد یافت تا چه حد خداوند سبحان درباره‌ی شب زنده‌داری تأکید و تشویق فراوان کرده است. خداوند چنان از شب‌زنده‌داران تعریف و تمجید بزرگوارانه می‌کند که هر انسان مسلمانی آرزو می‌کند که از آن گروه باشد. به عنوان مثال از شب‌زنده‌داران به عنوان اهل تقوا و احسان یاد می‌کند

از همان آغاز كه رودكى پدر شعر فارسى، بلند بناى كاخ ادب را برافراشت، مفردات روزه، رمضان، صوم و صيام در آيينه شعر فارسى انعكاس يافتند. اين انعكاس در تمامى انواع شعر مدحى، اخلاقى، تعليمى، غنايى و رثا ديده مى‏شود. در شعر شاعران دوره اول، كاربردها سطحى است و از اعلام ماه رمضان يا عيد رمضان و مبارك باد گفتن آن فراتر نمى‏رود
روزه به پايان رسيد و آمد نو عيد هر روز بر آسمانت‏باد امروزا (رودكى)
همان بر دل هر كسى بوده دوست نماز شب و روزه آيين اوست (فردوسى)

بسیار اتفاق می افتد که روزهای نخستین ماه رمضان را به راحتی ضایع می کنیم زیرا خود را برای استقبال از این ماه آماده نکرده ایم برای همین ارزش واقعی روزه و تلاوت قرآن و خشوع در نماز را در نمی یابیم این لحظات بسیار ارزشمند است و بر علماء و دعوتگران واجب است در ماه شعبان برنامه های ویژه ای برای تقویت اراده ها و فعال کردن و به تحرک واداشتن انسانهای کسل و پژمرده داشته باشند

هدف ازدواج به صحنه زندگی آمدن نسلی پاک و خدمتگزار و جلوگیری از آمیخته شدن نسل و فرزندان، احترام به زنان و پیشگیری از آلت دست شدن توسط مردان فاسد و هرزه و رویارویی با بی‌بندوباری است که نشانه توحش و بی‌تمدنی و زمینه‌ساز بسیاری از ناهنجاری‌ها و مشکلات و عداوت‌ها و شیوع انواع بیماری‌ها و نابودی نسل بشری می‌گردد.

بسياري از ما وقتي به اوضاع واحوال کنوني مسلمانان نگاه مي کنيم، بخاطر اوضاع اسفباري که مسلمانان در گوشه وکنار جهان از آن رنج مي برند، دچار يأس و نا اميدي مي شويم، ودر نهايت نتيجه گيري مي کنيم که مسلمانان در سراشيبي سقوط قرار گرفته، وسير قهقرايي را طي مي کنند، وتا روز قيامت به همين منوال خواهند ماند. اين همان چيزي است که گهگاهي عملا از گوشه وکنار مي شنويم،