توبه یعنی بازگشت بسوی خدا .... یعنی ندامت و پشیمانی از معصیت و گناه ....

خداوند متعال در سوره نور مومنان را سفارش به توبه می کند و خطاب به مومنان می فرماید: «وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ » نور 31

در سوره حجرات آیه 11 پروردگار متعال عدم توبه را ظلم معرفی می کند و می فرماید: « وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ » هر کس از گناه و معصیتی که مرتکب شده توبه نکند پس آنها ظالم می باشند. چنین شخصی در واقع با وجود عفو و رحمت و بخشش الهی در حالی که می توانست با یک توبه و ندامت و پشیمانی از گناهش خود را پاک سازد با به تأخیر انداختن توبه در حقیقت به خود ظلم روا داشته است.

مشکل و مصیبت بسیاری از انسانها امروز اینست که برای خدا عظمت و هیبت و شکوهی قائل نمی شوند و گناه را کوچک می شمارند حال آنکه اگر به سیره گذشتگان صالح خود بنگریم پروا و ترس از گناه مهمترین مسأله ی آنها بود چه بسا بسیاری از مباح ها را بخاطر ترس از وقوع در حرام ترک می کردند. انس بن مالک رضی الله عنه می گوید: شما امروز کارهایی را انجام می دهید و آنها را کوچک می شمارید در حالی که ما در زمان رسول الله صلی الله علیه و سلم آن را موجب هلاکت و نابودی خویش می دانستیم.

در روایتی از امام احمد نقل شده (ایاکم و محقرات الذنوب فإنهن یجتمعن علی الرجل حتی یهلکنه) یعنی از گناهان کوچک برحذر باشید زیرا هرگاه در پرونده شخص جمع گردند مایه ی هلاک او می شوند.

انسانی که به خدا و روز آخرت ایمان دارد هیچگاه از درگاه خداوند یکتا نا امید نمی شود و با یک اشتباه یا لغزش و گناهی که مرتکب شد بلافاصله توبه و استغفار و اظهار ندامت می کند و با انجام کارهای نیک و عمل صالح بسوی پروردگارش رجوع می کند و در مقابل هم خداوند تواب، توبه او را می پذیرد مشروط به آنکه عمدا بسوی آن گناه برنگردد.

رسول الله صلی الله علیه و سلم می فرماید: (التائب من الذنب کمن لا ذنب له) رواه ابن ماجه
یعنی توبه کننده از گناه مانند کسی است که گناهی ندارد.

امام ابن القیم الجوزیه در کتاب الداء و الدواء و کتاب الفوائد خویش زیانهای زیادی را برای گناهان بر شمرده است که به بعضی از آنها اشاره می کنیم:
1- محروم شدن از علم و دانش
2- وحشت و تنهایی در جان و قلب
3- دشوار شدن کارها
4- سستی و ناتوانی بدن
5- محروم شدن از طاعت و عبادت خداوند
6- از بین رفتن خیر و برکت
7- اعتیاد به گناه
8- کم ارزش شدن گنهکار نزد الله و نزد مردم
9- نفرین و لعنت مخلوقات بر گناهکار
10- از بین رفتن شرم و حیا
11- عذاب جاودانی آخرت

پس ای کسی که خداوند ، پروردگار عالم کائنات به تو توجه نموده و تو را مورد خطاب خویش قرار داده خوب گوش کن در حدیث قدسی الله متعال می فرماید: (یا عبادی إنکم تخطئون باللیل و النهار و أنأ أغفر الذنوب جمیعا فاستغفرونی أغفر لکم) ای بندگان من شماها در شب و روز خطا می کنید و من گناهان همگی را می بخشم پس بسوی من توبه کنید که شما را می آمرزم.

آیا انسانی یافت می شود که نیازی به نور سعادت نداشته باشد؟

آیا انسانی یافت می شود که گناه و خطایی نکرده باشد؟
رسول گرامی اسلام می فرماید: (کل ابن آدم خطائون و خیر الخطائین التوابون).

حال ای انسان بازگرد که سفره رحمت و بخشش الهی برای پذیرایی از نادمان و گنهکاران همچنان گشوده است. برخیز و تشنه و گرسنه خود را بر این محفل بزن شاید که فردایی نباشد...

مولانا رومی چه زیبا می سراید:
صد هزاران دام و دانست ای خدا ..... ما چو مرغان حریص و بی نوا

دمبدم ما بسته ی دام نویم ........ هر یکی گر باز و سیمرغی شویم

گر هزاران دام باشد در قدم ...... چون تو با مایی نباشد هیچ غم

چون عنایاتت بود با ما مقیم ...... کی بود بیمی از آن درد الیم

...............
نویسنده: شیخ علی صالحی (مدرس مدرسه علوم دینی اسماعیلیه)