اعمالی که انسان انجام می دهد اعم از خوب یا بد مانند باری است که بر دوش می گذارد و پیوسته و همواره با این بار در حال حرکت است حرکت به یک سفر طولانی سفری که می انجامد به یک نقطه ای و آن نقطه روشن شدن نتیجه ی کارها در محکمه ی عدل الهی است «یومئذ تعرضون لا تخفی منکم خافیة» شما در آن روز در معرض قضاوت پروردگار قرار می گیرید هیچ چیزی از اعمال شما از شما پنهان نمی ماند اگر عمل خیر است مایه ی فکاک و رهایی انسان از عذاب جهنم است کار خوب نتیجه آزاد کردن انسان را در پی دارد اما اگر عمل شر است باعث سرافکندگی انسان و بدبختی و بیچارگی انسان است تا جایی که شخص با بار گناه در پیشگاه الهی حاضر می شود به هر کسی متوسل می شود و به هر دری می زند تا شاید کسی این بار گناه از او سبک کند اما در آن روز هیچ کمک کننده ای نمی یابد این تصویر واقعی گناه در قرآن مجید آمده خداوند متعال می فرماید: « وإن تدع مثقلة إلی حملها لا یحمل منه شیء و لو کان ذا قربی» انسانی که بار سنگینی از گناه به دوش دارد مثقلة یعنی بار سنگین دعوت می کند خواهش می کند تمنا می کند که بیایید این بار سنگین از دوش من بردارید مرا از پا در آورده است چیزی به حالم نگذاشته است اما هیچ کس حتی به او نزدیک نمی شود آنجاست که انسان خطرات واقعی گناه را درک می کند و می فهمد نه پدر نه مادر نه فرزند نه دوست نه همسر نه همسایه .
شاید ما در این دنیا که زندگی می کنیم خطرات واقعی گناه را درک نکنیم شاید به ذهنمان به فکرمان خطور نکند اما آنجاست که انسان خطر واقعی گناه را درک می کند پس ما که در این سفر قرار داریم سفری که قابل برگشت و بازگشت نیست.
مسافرت معمولا بر دو گونه است یک نوع سفری که قابل برگشت است اگر چیزی جا گذاشتی در میان راه به یادت آمد دوباره برمی گردی و آنرا بر می داری و به سفرت ادامه می دهی اما یک نوع سفر است که قابل بازگشت نیست اگر چیزی جا گذاشتی برای همیشه جا گذاشتی، دیگر حسرت و اندوه انسان همیشه بر آن باقی است پس مایی که در چنین سفری قرار گرفته ایم سفری که قابل برگشت نیست و به یک هدف مهمی منتهی می شود ما باید حساب کار خودمان را بکنیم که بی جهت خود را حمال بار گناه نکنیم چیزی را به دوش بگیریم که مایه ی سعادت و روسفیدی ما بشود .
پس محاسبه نفس لازمه ی رهایی یافتن انسان از بار گناه است محاسبه نفس لازمه جبران گذشته و حال است محاسبه نفس مقدمه توبه است انسان با محاسبه نفس اعمال خود را سبک و سنگین می کند اعمالی که به نفع اوست با خود برمی دارد و اعمالی که به ضرر اوست آنرا از خود دور کند .

.............................
برگرفته از خطبه نماز جمعه گیاهدان
شیخ شافعی تشیخ (امام جمعه گیاهدان و مدیر مدرسه علوم دینی اسماعیلیه)