عن معاذ بن جبل - رضي الله عنه - قال : قلت يا رسول الله : أخبرني بعمل يدخلني الجنة ويباعدني عن النار قال : لقد سألت عن عظيم وإنه ليسير على من يسّره الله تعالى عليه ، تعبد الله لا تشرك به شيئاً ، وتقيم الصلاة ، وتؤتي الزكاة ، وتصوم رمضان ، وتحج البيت ثم قال : ألا أدلك على أبواب الخير؟ الصوم جنة ، والصدقة تطفئ الخطيئة كما يطفئ الماء النار ، وصلاة الرجل في جوف الليل ثم تلا : «تَتَجَافَى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَطَمَعًا وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ * فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَا أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ » ثم قال : ألا أخبرك برأس الأمر وعموده وذروة سنامه؟ قلت : بلى يا رسول الله ، قال : رأس الأمر الإسلام ، وعموده الصلاة ، وذروة سنامه الجهاد . ثم قال : ألا أخبرك بملاك ذلك كله؟ فقلت : بلى يا رسول الله . فأخذ بلسانه وقال : كفّ عليك هذا . قلت : يا نبي الله ، وإنا لمؤاخذون بما نتكلم به؟ فقال : ثكلتك أمّك ، وهل يَكبّ الناس في النار على وجوههم - أو قال : على مناخرهم - إلا حصائد ألسنتهم . رواه الترمذي وقال : حديث حسن صحيح .

معاذ بن جبل رضی الله عنه یکی از اصحاب جلیل القدر رسول الله صلی الله علیه و سلم است که رسول خدا او را برای راهنمایی و ارشاد مردم به یمن فرستاد این صحابی جلیل القدر می گوید روزی به رسول الله صلی الله علیه و سلم گفتم مرا به عملی راهنمایی کن که مرا وارد بهشت سازد و از آتش جهنم دور گرداند. رسول الله در جواب معاذ فرمودند ای معاذ تو از چیز بسیار بزرگی درخواست و سوال کردی ( چیز بسیار بزرگ ورود به بهشت و دور شدن از آتش جهنم است این آرزو و خواسته ی همه ی انسانهاست از حضرت آدم علیه السلام تا آخرین فردی که به این دنیا می آید چنین آرزو و درخواستی دارد ) اما بدان که این رفتن به بهشت و دور شدن از آتش جهنم آسان می شود برای کسی که خداوند متعال بر او آسان بگیرد و آسان گرفتن خداوند متعال زمانی شامل حال این انسان می شود که عمل انسان خالصانه برای خدا باشد یعنی در اعمال و اقوال خود اخلاص داشته باشد آن اعمالی که تو را به آرزویت می رساند همان ارکان اسلام است ( شهادتین – نماز – روزه – زکات – حج ) .
خداوند متعال را عبادت کن و برای خداوند متعال شریک قرار نده که شرک ظلم بسیار عظیمی است ( إن الشرک لظلم عظیم) بزرگترین گناهان شرک است . امکان دارد که خداوند اعمال ناروایی که از انسان سر می زند را مورد بخشش خود قرار دهد اما شرک خط قرمز خداست که آنرا هرگز نمی آمرزد ( إن الله لا یغفر أن یشرک به و یغفر ما دون ذلک لمن یشاء )
دوم فرمود: نماز را بر پا بدار که نماز رکن و پایه و اساس اسلام است خداوند متعال نمازهای پنجگانه را بر مسلمانان فرض و واجب قرار داده است.
بعد از آن زکات مال خود را بده . شخصی که مالش به حد نصاب زکاتی رسید باید زکات آنرا پرداخت کند اگر زکات مالش را ندهد سهم و حق فقرا و مساکین را از مال خود خارج نکرده و مالش حرام است مال حرام در عبادات انسان تأثیر بسیار فراوانی دارد بخاطر همین سومین رکن اسلام زکات است.
رکن چهارم و پنجم روزه ماه مبارک رمضان و حج خانه خدا برای کسی که توانایی انجام آنرا داشته باشد است .
رسول خدا وقتی که شوق و رغبت معاذ را مشاهده کرد فرمود ای معاذ تو را راهنمایی بکنم به درهای خیر . درهای خیر و خوبی چگونه بر تو باز شود و خیرات دنیا و آخرت شامل حال تو گردد .
درهای خیر چیست؟ 1- روزه سپری است که انسان را از گناهان باز می دارد سپر و نگه دارنده انسان در روز قیامت است و سختی ها و هول و هراس قیامت را از انسان باز می دارد 2- صدقه دادن که محو کننده و نابود کننده گناهان است همانطور که آب آتش را خاموش می کند صدقه گناهان را از بین می برد . 3- خواندن نماز در نیمه شب از دیگر درهای خیری است که می توان به آن رو آورد . در دل شب از رختخواب نرم خود بلند شو و به تضرع و مناجات با پروردگارت مشغول شو.
رسول خدا آیاتی از سوره سجده را قرائت کردند (پهلوهايش از بسترها به دور مي شود ( و خواب شيرين را ترك گفته و به عبادت پروردگارشان مي پردازند و ) پروردگار خود را با بيم و اميد به فرياد مي خوانند ، و از چيزهائي كه بديشان داده ايم مي بخشند .
هيچ كس نمي داند ، در برابر كارهائي كه ( مؤمنان ) انجام مي دهند ، چه چيزهاي شادي آفرين و مسرّت بخشي براي ايشان پنهان شده است .)
این جزا و پاداشی است که فردای قیامت نصیب آنها می شود و در همین دنیا هم نصیب آنها خواهد شد و این پاداشی است که که در مقابل عمل آنها به آنان داده می شود .
سپس پیامبر به معاذ فرمود: آیا تو را راهنمایی بکنم به سرآمد همه ی اینها و ستون و پایه و اساس و بلندی کوهان آن ؟ فرمود : سرآمد همه اینها اسلام است یعنی تا زمانی که انسان دین اسلام را نپذیرفته باشد اعمالش هباء منثورا می گردد. شخص کافر اگر اعمال خوب و کارهای شایسته انجام دهد در فردای قیامت اعمالش مانند سرابی پوچ و نابود می شود. « وَمَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلَامِ دِينًا فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ » کسی که دینی غیر از اسلام را بپذیرد فردای قیامت جزو زیانکاران و خسارت دیدگان خواهد بود پس سرآمد و سرآغاز همه ی اینها پذیرش دین اسلام است و اساس و پایه اسلام نماز است شخص مسلمان بحساب نمی آید و در زمره ی مسلمانان قرار نمی گیرد مگر زمانی که نماز را به پا دارد جداکننده انسان مسلمان از انسان کافر نماز است .
جهاد برای اعتلای کلمه الله بلندای اسلام است بعد از آن فرمودند آیا تو را راهنمایی بکنم به سر رشته و سر منشأ همه ی اینها معاذ گفت بله ای رسول خدا حضرت زبانش را گرفتند و فرمودند این را از خودت نگه دار معاذ گفت: یا رسول الله آیا ما انسانها بر هر چه می گوییم مورد مواخذه و حساب قرار می گیریم رسول خدا فرمودند ثکلتک امک یا معاذ آیا جز این است که مردم با صورتها و بینی هایشان به آتش انداخته می شوند بخاطر عملکرد زبانهایشان. پس بر ما برادران عزیز لازم است که در آنچه تکلم می کنیم تفکر و اندیشه داشته باشیم سخنانی بگوییم که در آن رضایت خداوند متعال باشد سخنان پاک ذکر دعا استغفار و از سخنان بد چون سخن چینی و غیبت و تهمت و دروغ و ناسزا دوری کنیم بر زبان خود مسلط باشیم .
امیدواریم که خداوند متعال به همه ی ما توفیق طاعت و اعمال نیک را عنایت بفرماید.

.......................................................................
برگرفته از خطبه روز جمعه مورخه 1/10/91
شیخ شافعی تشیخ ( امام جمعه گیاهدان و مدیر مدرسه دینی اسماعیلیه )