عَنْ أُمِّ المُؤْمِنِينَ عَائِشَةَ رَضِيَ الله عَنْهَا قَالَتْ: سَأَلْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ هَذِهِ الْآيَةِ: "وَالَّذِينَ يُؤْتُونَ مَا آتَوْا وَقُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ": قَالَتْ عَائِشَةُ: أَهُمْ الَّذِينَ يَشْرَبُونَ الْخَمْرَ وَيَسْرِقُونَ؟ قَالَ: "لَا يَا بِنْتَ الصِّدِّيقِ وَلَكِنَّهُمْ الَّذِينَ يَصُومُونَ وَيُصَلُّونَ وَيَتَصَدَّقُونَ وَهُمْ يَخَافُونَ أَنْ لَا يُقْبَلَ مِنْهُمْ، أُولَئِكَ الَّذِينَ يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ" رواه الترمذي (3175) ، وصححه الألباني (صحيح سنن الترمذي، 287/3
از مادر مومنین عایشه رضی الله عنها روایت است که گفت از رسول خدا در مورد آیه « وَالَّذِينَ يُؤْتُونَ مَا آتَوْا وَقُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ » مومنون 60 (یعنی: اشخاصي كه عطاء مي كنند و مي بخشند آنچه را كه در توان دارند ، در حالي كه دلهايشان ترسان و هراسان است) سوال کردم آیا آنها کسانی هستند که شراب می نوشند و دزدی می کنند؟ رسول خدا فرمود: نه ای دختر ابوبکر صدیق، آنها کسانی هستند که روزه می گیرند ونماز می خوانند و صدقه می دهند و ترس از این دارند که از آنها پذیرفته نشودآنها کسانی هستند که در خوبیها و نیکیها رقابت می کنند.



علامه مبارکفوری در تحفة الأحوذی بشرح جامع الترمذی می گوید: آنها کسانی هستند که اعمال صالح را انجام می دهند و صدقه و انفاق می کنند با وجود این ترس از عدم قبولی اعمال و صدقاتشان دارند چون آنها یقین دارند که بازگشتشان بسوی پروردگارشان است لذا در خیرات و خوبیها از هم سبقت می گیرند و در خوبیها و رسیدن به بهشت با هم رقابت دارند.

وَعَنِ الزُّبَيْرِ بْنِ العَوَّامِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: "مَنِ اسْتَطَاعَ مِنْكُمْ أَنْ يَكُونَ لَهُ خَبِيءٌ مِنْ عَمَلٍ صَالِحٍ فَلْيَفْعَلْ".
از زبیر بن عوام رضی الله عنه روایت است که گفت رسول خدا صلی الله علیه و سلم فرمود: هر کدام از شما که می تواند عمل صالح مخفیانه انجام دهد پس آنرا انجام دهد (یعنی اعمال صالحی که هیچ کس از آن اطلاع پیدا نکند و از هرگونه ریا و تظاهری خالی و مجرد باشد که چنین اعمالی خالصانه برای خداوند است مانند نماز در دل شب یا صدقه مخفیانه یا هر عمل صالح دیگری.)



عَنْ مَحْمُودِ بْنِ لَبِيدٍ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: "إِنَّ أَخْوَفَ مَا أَخَافُ عَلَيْكُمْ الشِّرْكُ الْأَصْغَرُ" قَالُوا: وَمَا الشِّرْكُ الْأَصْغَرُ يَا رَسُولَ اللهِ؟ قَالَ: "الرِّيَاءُ، يَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ لَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِذَا جُزِيَ النَّاسُ بِأَعْمَالِهِمْ اذْهَبُوا إِلَى الَّذِينَ كُنْتُمْ تُرَاءُونَ فِي الدُّنْيَا فَانْظُرُوا هَلْ تَجِدُونَ عِنْدَهُمْ جَزَاءً". أخرجه أحمد (5/428 ، رقم 23680). وصححه الألباني (صحيح الجامع، رقم 1555.
رسول خدا صلی الله علیه و سلم می فرماید: بیشترین ترس من بر شما از شرک اصغر است. صحابه گفتند: ای رسول خدا شرک اصغر چیست؟ رسول خدا فرمود: ریا، خداوند در روز قیامت وقتی که پاداش اعمال انسانها را می دهد به آنها می فرماید بروید بسوی کسانی که بخاطر آنها تظاهر می کردید نگاه بکنید که آیا پاداشی برای شما نزد آنها هست.



ریا در لغت بمعنای آشکار کردن است و در شرع به انجام اعمال نیک و خوبیها به قصد خودنمایی نزد مردم و تعریف و ستایش مردم گفته می شود. ریاکار در کنار قصد طاعت و عبادت خدا خودنمایی برای تحسینش توسط مردم را با عبادت می آمیزد که خطرناکترین ثمره و نتیجه ریا عدم قبولی طاعات نزد خداوند متعال است . خداوند دو شرط اساسی برای قبول اعمال را مقرر کرده است: 1- اینکه عمل از اعمال صالح و درستی باشد که خداوند آنرا مشروع کرده و با کتاب و سنت موافق است. 2- اینکه عمل خالصانه برای خدا باشد و از هرگونه شرک بزرگ و کوچکی به دور باشد قُلْ إنَّمَا أنَاْ بَشَرٌ مثْلُكُمْ يُوْحَى إلىَّ أنَّما إلَهُكُم إلَهٌ واحِدٌ فَمَنْ كَانَ يَرْجُو لِقَاء رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلاً صَالِحاَ وَلا يُشْركْ بِعِبَادَة ربِّهِ أحَدَاً سورة الكهف110