در حقیقت خداوند ، بنی آدم را کرامت بخشید ، پروردگار متعال می فرمایند : ((و محققا ما فرزندان آدم را بسیار گرامی داشتیم ))الاسراء آیه ی ٧٠ ،

وخداوند ، آفرینش او را مژده داده است ، می فرمایند : ((یاد کن هنگامی که خدایت به فرشتگان گفت که من بشری از گل خواهم آفرید) سوره ی ص ٧١ ،

انسان ، موجودی است که خداوند بخاطر آفرینشش ، به خویشتن تبریک گفته است ، آنجا که می فرماید : ((آفرین باد بر خدا كه بهترین آفرینندگان است)) المومنون ١٤

و بخاطر او ، ابلیس را که قبلا مقرب درگاهش بود ، را مطرود و ملعون ساخت .

لذا پروردگار عالم ، از ابتدا برای نوع بشر ، حرمت قائل شده است و احکام شریعت هم در همین راستا قرار دارد که ما در صدد بررسی آن در این مجال نیستیم . اما این نکته را باید بدانیم که وقتی آفریدگار هستی ، برای موجودی احترام قائل شد ، عدم اذعان به این احترام و کرامت ، خود را در مسیر لعنت الهی قرار دادن است ، چرا که ابلیس با عدم پذیرش بزرگی آدم ،به این سرنوشت دچار شد .

با این مقدمه ، انسانها ، خصوصا مسوولین و متنفذین ، باید اصل احترام و حفظ کرامت بنی آدم ، را یکی از اصول و شالوده های مهم تعاملی و ارتباطی خود در جامعه بدانند .

حکمت متعالیه پروردگار بر آن قرار گرفته است که انسانها متفاوت باشند ، در جامعه کارگر داریم ، کارفرما هم داریم ، فقیر محتاج به نان شب داریم ، ثروتمندی با ثروت نجومی هم داریم ، افراد مشهور و معروف که با یک اشاره ، خواسته هایشان برآورده می شود و در مقابل انسانهای گمنام و غریبی که به دنبال یک ضامن ، سالها در تکاپواند ، هر دو عضو جامعه ی انسانی اند ، عالم داریم ، متعلم هم داریم ، زکات دهنده هست ، گیرنده ی آن هم هست ، رئیس و مرئوس ، حاکم و رعیت ، امام و ماموم ، قاضی و متهم ، معلم و دانش آموز ، خطیب و مستمع و .. همگی بنی آدمند و شایسته ی احترام . احترامی که خداوند با آفریدن آنها ، ارزانیشان داشته است و هیچ کس حق ندارد با استناد به جایگاهش به ناحق این احترام و کرامت انسانی را لکه دار کند ؛ حتی آنجا که به ظاهر در اجرای حدود و تعزیرات و قصاص، با انسانی برخورد می شود ، آن هم برای حفظ کرامت و احترام انسانی جامعه ، و پاسداشت این اصل و دیگر اصول شرع ، ضابطه مند توسط پروردگار تعیین شده و هیچ کس حق ندارد ، فراتر از آن گام نهد .

اگر بنابر اقتضای سنت الهی ، نقشی در این هستی به ما داده شد ، دچار باد غرور نشده و دیگران را تحقیر نکنیم ، کوچک نشماریم ، با آنها به تندی حرف نزنیم ، در نظرمان ،نقش آنها کمتر جلوه نکند ، تصور ننماییم که چرخ هستی تنها به وسیله ی ما می چرخد ، بی دلیل متعرضشان نشویم ، بدون مدرک آنها را زیر سوال نبریم ، با کوچکترین تلنگر ، آنها را بدخواه ننامیم ، آنها را محکوم به تقلید کورکورانه از خود ندانیم ، موقعیت سازمانی و اجتماعیشان را در حفظ کرامت ذاتیشان دخالت ندهیم ، بجای مرهم بودن ، دردمندشان نسازیم ، در انجام خدمات ، غرضمند نباشیم ، با هزار منت به آنها کمک نکنیم و.. چرا که شاید همین ها ، برای خیلی ها عزیزند ، و وقتی شما کرامتشان را مورد تعرض قرار می دهید ، عزیزانشان تندبادی شدید از تیرهای آسمانی را بدرقه ی راهتان کنند و نزد خالقشان شاکیت شوند . و وای به حالمان اگر آن شخص نزد خداوند دارای جایگاهی باشد که ما نمی دانیم، در این صورت ( بنابر فرمایش نبوی صلی الله علیه و سلم ) پروردگار آن مظلوم با ما اعلان جنگ خواهد کرد .

لهذا اخلاق نیک ، همیشه از منش مردان نیک بوده است که در راس همه ، پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و سلم قرار دارد ،

وقتی به زندگی آن حضرت می نگریم ، با رفتار و اخلاقی مواجه می شویم که ، گمشده ی قرن حاضر است ، به عنوان مثال : یکی از افرادی که در خدمت رسول الله صلی الله علیه و سلم بوده ، اخلاق آن حضرت را اینچنین وصف می کند : ((ده سال ، از زمان هجرت رسول الله صلی الله علیه و سلم به مدینه تا پایان عمر شریفشان ، همه جا ، در خدمت آن حضرت بودم ، هرگز در مورد کاری که انجام داده بودم نگفت : چرا اینگونه انجام دادی ؟؟ و برای کاری که انجام نداده بودم نفرمود که چرا انجام ندادی ؟ رسول الله خوش اخلاق ترین مردم بود .. )).

بیایید اخلاق نبوی را فرا راه خود قرار داده و بجای اینکه تعاملات و رفتارهای اجتماعیمان موجب انتشار بداخلاقی و تند مزاجی در جامعه گردد ، در راستای بسط محبت و دوستی بین مردم قرار گیرد .

نظامی گنجوی چه زیبا می فرماید :

عمر به خشنودی دلها گذار / تا زتو خوشنود بود کردگار

سایه خورشید سواران طلب/ رنج خود و راحت یاران طلب

دردستانی کن و درماندهی / تات رسانند به فرماندهی

گرم شو از مهر و زکین سرد باش / چون مه و خورشید ، جوانمرد باش

هر که به نیکی عمل آغاز کرد / نیکی او روی بدو باز کرد

..............................
نگارنده : عبدالله دریایی