دعاهاى سیدنا ابوبكر «رضي الله عنه»

1- (اللهم انى اسالك الذى هو خير فى عاقبة أمرى، اللهم اجعل ما تعطينى (من) الخير رضوانك و الدرجات العلى فى جنات النعيم)

ترجمه: «بار خدايا، من از تو آنچه را مى خواهم، كه در فرجام كارم خير باشد، بار خدايا، آنچه از خير را به من ميدهى، آن را رضايتت و درجه هاى بلند در جنت هاى نعيم بگردان».

2- (اللهم اجعل خير عمرى آخره، و خير عملى خواتمه، و خير أيامى يوم ألقاك).

ترجمه: «بار خدايا، خير عمرم آخرش را بگردان، و خير عملم عمل هاى آخرى ام را بگردان، و بهترين روزهايم روزى را بگردان كه با تو ملاقات مى كنم».

3- (أسالك تمام النعمة فى الاشياء كلها، والشكر لك عليها حتى ترضى و بعدالرضا، و الخيرة فى جميع ما يكون فيه الخيرة بجميع ميسور الأمور كلها لا بمعسورها يا كريم).

ترجمه: «من از تو نعمت كامل در همه چيزها را سئوال مى كنم، و هم چنان توفيق شكرگزارى را برايت در مقابل اين نعمت تا راضى شوى، و هم چنان بعد از رضايتمنديت، و از تو خير مى طلبم در همه آنچه در آن خير است، البته با همه آسانى كارها نه با مشكلات و دشوارى هاى آن، اى كريم».

4- (اللهم هب لى ايمانا و يقينا و معافاة و نية)،

ترجمه: «بار خدايا برايم ايمان، يقين، عافيت و نيت ببخش».

دعاهاى سیدنا عمر «رضي الله عنه»

1- (اللهم انى اعوذبك أن تاخذنى على غرة، أو تذرنى فى غفلة، أو تجعلنى من الغافلين).

ترجمه: «بار خدايا، من به تو پناه مى برم از اين كه مرا در غفلت مؤاخذه كنى، يا در غفلت بگذارى ام يا از غافلين بگردانى ام».

2- (اللهم اجعل عملى صالحا، واجعله لك خالصا، و لا تجعل لا حد فيه شيئا)،

ترجمه: «بار خدايا، عملم را صالح گردان، و آن را براى خودت خالص گردان، و براى هيچ كسى در آن چيزى مگردان».

3- (اللهم توفنى مع الأبرار، و لا تجعلنى فى الأشرار، و قنى عذاب النار، و ألحقنى بالأخيار).

ترجمه: «بار خدايا، مرا با نيكان بميران، و در اشرار مگردانم، و از عذاب آتش نگاهم دار، و به برگزيدگان محلقم ساز»

4- (اللهم عافنا واعف عنا).

ترجمه: «بار خدايا، عافيت مان ده، و از ما درگذر».

5- (اللهم ارزقنى قتلا فى سبيلك، و وفاة فى بلد نبيك).

ترجمه: «بار خدايا، شهادت در راهت را، و وفات در شهر پيامبرت را نصيبم بگردان»

6- (اللهم إن كنت كتبتنى فى السعادة فأثبتنى فيها، و إن كنت كتبتنى فى الشقاوة فأمحنى منها واثبتنى فى السعادة، فانّك تمحو ما تشاء و تثبت، و عندك أم الكتاب).

ترجمه: «بار خدايا، اگر مرا در اهل سعادت نوشته اى، در آن ثابتم دار، و اگر مرا در اهل بدبختى نوشته اى، از آن محوم نما، و در اهل سعادت ثابتم ساز، چون تو آنچه را خواهى محو مى نمايى و آنچه را خواهى ثابت نگه ميدارى، و كتاب اساس نزد توست».

7- (اللهم لا تهلكنا بالسنين، وارفع عنا البلاء) .

ترجمه: «بار خدايا، ما را به قحطى هلاك مساز، و مصيبت و آزمايش را از ما بردار »

8- (اللهم لا تجعل هلكة أمة محمد (ص) على رجلى).

ترجمه: «بار خدايا، هلاكت امت محمد (ص) را بر پاهاى من مگردان».

9- (اللهم لا تجعل قتلى بيد رجل صلى ركعة او سجدة واحدة، يحاجنى بها عندك يوم القيامة).

ترجمه: «بار خدايا، قتلم را به دست مردى مگردان، كه يك ركعت نماز خوانده يا يك سجده نموده باشد، كه به آن در روز قيامت نزدت در مقابلم حجت ودليل بياورد».

10- (اللهم كبرت سنى، و ضعفت قوتى، و انتشرت رعيتى، فاقبضنى إليك غير مضيع و لا مفرط).

ترجمه: «بار خدايا، سنم بزرگ شده، قوتم ضعيف گرديده و رعيتم منتشر شده، بنابراين مرا به سوى خودت در حالى قبض نما، كه نه حقى را ضايع كرده باشم و نه هم دچار افراط و از حد گذرى شده باشم».

11- (اللهم إنى غليظ فلينى، و شحيح فسخنى و ضعيف فقونى)،

ترجمه: «بار خدايا، من غليط و درشتم نرمم ساز، و بخليم سخيم ساز، و ضعيفم قوى ام گردان».

دعاهاى سیدنا على «رضي الله عنه»

1- (أعوذبك من جهد البلاء، و درك الشقاء، و شماتة الاعداء، و أعوذبك من السجن و القيد و السوط).

ترجمه: «به تو از سختى و مشقت آزمايش، درك بدبختى و خنده دشمنان پناه مى برم، و به تو از زندان، در بند افتادن و تازيانه خوردن پناه مى برم».

2- (اللهم إنّ ذنوبى لا تضرك، و إنّ رحمتك إياى لا تنقصك).

ترجمه: «بار خدايا، گناهانم به تو ضرر نمى رساند، و رحمتت به من تو را كم نمى سازد».

3- وى وقتى ماه نو را مى ديد مى گفت: (اللهم إنى أسالك خير هذا الشهر و فتحه و نصره و بركته و رزقه و نوره و طهوره و هداه، و أعوذبك من شره و شر مافيه و شرما بعده).

ترجمه: «بار خدايا، من از تو خير اين ماه، فتحش، نصرتش، بركتش، رزقش، پاكيش و هدايتش را مى طلبم، و به تو از شرش، شر آن چه در آن هست و شر ما بعدش پناه مى برم».

دعاى انس «رضي الله عنه»

انس - رضي الله عنه - وقتى براى برادرش دعا مى نمود مى گفت: (جعل اللَّه عليه صلاة قوم ابرار، ليسوا بظلمة و لا فجار يقومون الليل و يصومون النهار).

ترجمه: «خداوند براى وى دعاى قوم نيكان را نصيب گرداند، قومى كه نه ظالمند و نه فاجر، در شب قيام مى نمايند و روز را روزه مى گيرند».

دعاى فضاله بن عبيد «رضي الله عنه»

(اللهم إنى أسألك الرضى بالقضاء و القدر، و برد العيش بعد الموت، و لذة النظر إلى وجهك، والشوق إلى لقائك فى غير ضرّاء مضرة و لا فتنة مضلّة).

ترجمه: «بار خدايا، من از تو رضاى به قضا و قدر، سردى زندگى بعد از مردن، لذت ديدن به سويت و شوق لقايت را، بدون عائد شدن ضرر مضر و فتنه گمراه كننده، طلب مى كنم».

دعاى ابوهريره «رضي الله عنه»

(اللهم إنى أحب لقاءك فأحب لقائى).

ترجمه: «بار خدايا، من ملاقاتت را دوست مى دارم، بنابراين ملاقاتم را دوست بدار».

دعاهاى عبداللَّه بن عباس «رضي الله عنهما»

1- (اللهم إنى أسألك بنور وجهك الذى أشرقت له السماوات والارض، أن تجعلنى فى حرزك و حفظك و جوارك و تحت كنفك).

ترجمه: «بار خدايا، من تو را به نور و جهت كه آسمان ها و زمين از آن روشن گرديده اند سئوال مى كنم، كه مرا در پناه، حفظ، امان و زير رعايت خود بگردانى».

2- «اللهم تقبل شفاعة محمد الكبرى، وارفع درجة العليا، و أعطه سؤله فى الاخرة و الاولى كما آتيت ابراهيم و موسى عليهما السلام».

ترجمه: «بار خدايا، شفاعت بزرگ محمد ص را قبول فرما، و درجه بلندش را بلند گردان، و سئوالش را در آخرت و دنيا بده، چنان كه براى ابراهيم و موسى عليهما السلام دادى».

دعاهاى عبداللَّه بن عمر «رضى اللَّه عنهما»

1- (اللهم اعصمنى بدينك و طواعيتك و طواعية رسولك. اللهم جنبنى حدودك. اللهم اجعلنى ممن يحبك، و يحب ملائكتك، و يحب رسلك، و يحب عبادك الصالحين. اللهم حببنى اليك و الى ملائكتك و الى رسلك و الى عبادك الصالحين. اللهم يسرنى لليسرى، و جنبنى العسرى، و اغفرلى فى الاخرة و الاولى، واجعلنى من ائمة المتقين. اللهم انك قلت: [ادعونى أستجب لكم] و إنك لا تخلف الميعاد. اللهم إذ هديتنى للإسلام فلا تنزعنى منه و لا تنزعه منى حتى تقبضنى و أنا عليه).

ترجمه: «بار خدايا،مرا بر دينت، طاعتت و طاعت رسولت نگه دار. بار خدايا، مرا از حدودت باز دار. بار خدايا مرا از كسانى بگردان كه دوستت مى دارند، ملائكت را دوست مى دارند ، رسولانت را دوست مى دارند و بندگان صالحت را دوست مى دارند. بار خدايا، مرا نزد خودت، ملائكت، رسولانت و بندگان صالحت محبوب گردان. بار خدايا، مرا براى آسانى آماده و آسان گردان، و از سختى و مشكل بازم دار، و برايم در آخرت و دنيا ببخشاى، و مرا از امامان متقى بگردان. بار خدايا، تو گفته اى: «دعايم كنيد، براى تان قبولش مى كنم» و تو وعده ات را خلاف نمى كنى. بار خدايا وقتى مرا به اسلام هدايت نمودى، ديگر مرا از آن بيرون مكن و آن را از من بيرون مكن، تا در حالى قبضم نمايى كه من بر آن باشم».

2- (اللهم اجعلنى من أعظم عبادك عندك نصيبا فى كل خير تقسمه الغداء، و نورا تهدى به، و رحمة تنشرها و رزقا تبسطه، و ضرا تكشفه، و بلاء ترفعه، و فتنةً تصرفها).

ترجمه: «بار خدايا، مرا بزرگترين بهره مند از ميان بندگانت در هر خيرى كه اين بامداد تقسيم مى كنى، و هم چنان بزرگترين بهره مند از نورى كه به آن هدايت مى نمايى، رحمتى كه پراكنده و منتشر مى سازى، رزقى كه پهن مى گردانى، ضررى كه دور مى سازى، بلايى كه بلندش مى نمايى و فتنه اى كه بر مى گردانى بگردان».

دعاى زيد و سعدبن عباده (رضى اللَّه عنهما)

(اللهم إنى أسألك غنى الأهل والمولى، و أعوذبك أن تدعو على رحم قطعتها).

ترجمه: «بار خدايا، من از تو غناى خانواده ومولا را مى طلبم، و به تو از اين پناه مى برم، كه بر من رحِمى دعا نمايد كه قطعش نموده باشم».

(اللهم هب لى حمدا، و هب لى مجدا، لامجد الا بفعال و لا فعال الا بمال، اللهم لا يصلحنى القليل و لا اصلح عليه).

ترجمه: «بار خدايا، برايم ستايش ببخش، و برايم بزرگى ببخش، بزرگى جز به عمل قابل دست رسى نيست، و عمل جز به مال ممكن نيست، بار خدايا، مال كم مرا اصلاح نمى سازد، و نه من خود را به آن اصلاح كرده مى توانم.».

دعاهاى ابودرداء «رضي الله عنه»

1- (اللهم إنى أعوذبك من تفرقة القلب).

ترجمه: «بار خدايا، من به تو از پراندگى قلب پناه مى برم».

2- (اللهم توفنى مع الأبرار، و لا تبقنى مع الأشرار).

ترجمه: «بار خدايا، مرا با نيكان بميران، و با اشرار باقيم مگذار».

3- «اللهم لا تبتلنى بعمل سوء فادعى به رجل سوء».

ترجمه: «بار خدايا، مرا به عمل بدى مبتلا مگردان، كه بر اثر آن آدم بد خوانده شوم».

4- (اللهم إنى أعوذبك أن تلعننى قلوب العلماء).

ترجمه: «بار خدايا، من به تو از اين پناه مبرم كه قلوب علما لعنتم نمايند».

5-(اللهم انى خائف مستجير فأجرنى من عذابك، و سائل فقير فارزقنى من فضلك، لامذنب فاعتذر، و لا ذوقوة فانتصر، ولكن مذنب مستغفر).

ترجمه: «بار خدايا، من وحشت زده پناه جويم، برايم از عذابت امان ده، و سئوال كننده بينوايم، از فضلت برايم رزق ده، نه گناهكارم كه معذرت بخواهم، و نه از قوتى برخوردارم كه كامياب شوم، ولى گناهكارم و مغفرت مى طلبم».

6- (اللهم إنى أعوذبك من الشر لا يخلط شى ء).

ترجمه: «بار خدايا، من به تو از شرى پناه مى برم، كه چيزى همراهش خلط نباشد».

7- (اللهم إنى أعوذبك أن تعرض على أخى عبداللَّه بن رواحة من عملى ما يستحى منه).

ترجمه: «بار خدايا، من به تو پناه مى برم، از اين كه از عملم بر برادرم عبداللَّه بن رواحه چيزى را عرضه نمايى كه ازآن حيا نمايد».

دعاهاى عبداللَّه بن مسعود «رضي الله عنه»

1- (اللهم إنى أسألك إيمانا لايرتد، و نعيما لا ينفد، و مرافقة نبيك فى أعلى درجة الجنة، جنة الخلد).

ترجمه: «بار خداى، من از تو ايمانى مى خواهم، كه به ارتداد نينجامد و نعمتى كه پايان نيابد و همراهى نبى ات را در بلندترين درجه جنت، جنت برين».

2- (اللهم إنى أسألك ايمان لا يبيد و قرة عين لا تنقطع).

ترجمه: «بار خدايا، من از تو ايمان مى خواهم كه از بين نرود و روشنى چشمى كه قطع نشود».

3- (لااله الا انت، وعدك حق، و لقاؤك حق، والجنة حق، والنار حق، و رسلك حق، وكتابك حق، والنييون حق و محمد ص حق).

ترجمه: «معبود بر حقى جز تو نيست، وعده ات حق است، ملاقاتت حق است، جنت حق است، آتش حق است، رسولانت حق اند، كتابت حق است، انبيا حق اند و محمدص حق است».

4- (ربنا أصلح بيننا، و اهدنا سبل الاسلام، و نجنا من الظلمات الى النور، و اصرف عنا الفواحش ما ظهر منها و مابطن، و بارك لنا فى أسماعنا و أبصارنا و قلوبنا و أزواجنا و ذرياتنا، و تب علينا إنك أنت التواب الرحيم، واجعلنا شاكرين لنعمتك، مثنين بها، قائلين بها، و أتممها علينا).

ترجمه: «پروردگارا، در ميان ما اصلاح آور، به راه هاى اسلام هدايت نما، از تاريكى ها به سوى نور نجات بخش، فواحش آشكار و پنهان را از ما برگردان، براى ما در گوش هاى مان، چشم هاى مان، قلب هاى مان، همسرهاى مان و ذريه هاى مان بركت بده و توبه ما را بپذير، به درستى تو قبول كننده توبه و مهربان هستى، و ما را در مقابل نعمتت شكرگزار بگردان، كه آن را توصيف نماييم، آن را بر زبان آريم و آن را براى ما كامل گردان».

5-(اللهم إنى أسألك بنعمتك السابغة التى أنعمت بها، و بلائك الذى ابتليتنى، و بفضلك الذى أفضلت على أن تدخلنى الجنة، اللهم ادخلنى الجنة بفضلك و منك و رحمتك).

ترجمه: «بار خدايا، من تو را به همان نعمت كاملت كه بر من انعام نموده اى، و به همان آزمايشت كه مرا به آن آزموده اى و به فضلت كه بر من ارزانى فرموده اى سئوال مى كنم كه داخل جنتم نمايى، بار خدايا، مرا به فضل، احسان و رحمتت داخل جنت گردان».

6- (اللهم إن كنت كتبتنى فى اهل الشقاء فامحنى و اثبتنى فى اهل السعادة).

ترجمه: «بار خدايا، اگر مرا در اهل بدبختى نوشته باشى از آن محوم گردان، و در اهل سعادت ثابتم ساز».

7- (اللهم زدنى ايمانا و يقينا و فهما - او قال: علما -) .

ترجمه: «بار خدايا، برايم ايمان، يقين و فهم - يا گفت: علم - بيفزاى».

8- عبداللَّه بن مسعود نزديك بازار آمد و گفت: (اللهم إنى أسألك من خيرها و خير أهلها، و أعوذبك من شرها و شر أهلها).

ترجمه: «بار خدا، من از تو خير آن و خير اهلش را مى طلبم، و به تو از شر آن و شر اهلش پناه مى برم».

9- ابن مسعود - رضي الله عنه - وقتى ميخواست داخل قريه اى شود مى گفت: (اللهم رب السماوات و ما أظلت، و رب الشياطين و ما أضلت، و رب الرياح و ما أذرت، أسألك خيرها و خير ما فيها، و أعوذبك من شرها و شر مافيها).

ترجمه: «بار خدايا، پروردگار آسمان ها و آنچه را سايه نموده اند، پروردگار شيطان ها و آن چه را گمراه نموده اند و پروردگار بادها و آن چه را به هوا بلندنموده و پراكنده ساخته اند، من از تو خير اين و خير آنچه را در آن هست سئوال مى كنم، و به تو از شر آن و شر آنچه در آن هست پناه مى برم».

دعاى معاذ و بلال (رضى اللَّه عنهما)

معاذبن جبل وقتى از طرف شب تهجد به جاى مى آورد، مى گفت: (اللهم قد نامت العيون، وغارت النجوم، و أنت حى قيوم، اللهم طلبى الجنة بطى ء و هربى من النار ضعيف. اللهم اجعل لى عندك هدى ترده إلى يوم القيامة، إنك لا تخلف الميعاد).

ترجمه: «بار خدايا، چشم ها خوابيده اند، ستاره ها ناپديد شده اند، و تو زنده و قيوم هستى، بار خدايا، كوشش و طلبم براى جنت سست است، و فرارم از آتش ضعيف است. بار خدايا، برايم نزدت هدايتى بگردان(1)كه آن را روز قيامت برايم برگردانى و تو وعده ات را خلاف نمى نمايى».

بلال وقتى بر بستر خوابش قرار مى گرفت مى گفت: (اللهم تجاوز عن سيئاتى، و اعذرنى بعلاتى).

ترجمه: «بار خدايا، از گناهانم درگذر، و با علت هايم معذورم دار».

دعاى عبدالرحمن بن عوف «رضي الله عنه»

(اللهم قنى شح نفسى).

ترجمه: «بار خدايا، مرا از بخل نفسم نگه دار».

...............................................................................
برگرفته از کتاب حیات صحابه
تألیف: علّامه شيخ محمّد يوسف كاندهلوى
مترجم: مجيب الرّحمن (رحيمى)
تهیه و تنظیم: محمد تشیخ «مدرس مدرسه اسماعیلیه»