روستای دیرستان در بخش شهاب جزیره قشم در فاصله 55 کیلومتری از شهر قشم قرار دارد . جمعیت این روستا طبق سرشماری سال ۸۵ ، ۱۴۵۳ نفر است.

بیشتر مردم روستا در شرکت ها و سازمان های دولتی و غیر دولتی مشغولند ازجمله:شرکت مد کندالو ،شرکت ذوب و احیای روی قشم، فرودگاه بین المللی و شرکت های تابعه،سازمان منطقه آزاد قشم ،آموزش و پرورش و…


دیر در لغت به معنی عبادتگاه و دیرستان بجایی گفته می شود که دارای معبدی بزرگ بوده و این به قداست این روستا قبل ازاسلام اشاره دارد.

دیرستان در زمان های نه چندان دور روستای آباد و پر رونق بود و بندر گاه مطمئن برای کشتی هایی که از خارج کشور به جزیره می آمدند و استراحتگاه کشتی های محسوب می شد که به هنگام طوفان شدن دریا نمی توانستند از خلیج فارس و تنگه ی هرمز عبور کنند و در جای بین جزیره هنگام و ساحل دیرستان که به خور مشهور است لنگر می انداختند و بعد از آرام شدن دریا به سفرشان ادامه می دادند.

در کنار ساحل گمرکی وجود داشت که کارهای گمرکی کشتی های هندی و ایرانی که بین این دو کشور تجارت می کردند انجام می داد و بیشتر کالاهایی که بین این دو کشور و کشورهای حوزه خلیج فارس مبادله می شد عبارت بود از ادویه جات و مواد سوختی مانند بنزین و نفت بود که از قشم به شیخ نشینان حمل می شد.

ولی کم کم با رونق گرفتن بندر های شیخ نشینان حوزه خلیج فارس، بندرهای قشم مانند دیرستان و سوزا و باسعیدو از رونق افتاد.


قبلا مردم دیرستان با کشور عمان رابطه ی خیلی نزدیکی داشتند به طوری که باغهای فراوانی در کشور عمان بود و تابستان هر سال به آنجا سفر می کردند و مواد سوختی مانند نفت، بنزین و گازوئیل و مواد غذایی مانند محصولات دامی و آرد و غیره و همچنیین کوزه های خیلی بزرگ مخصوص آب به آنجا می بردند و مدت ۳ ماه تابستان را آنجا می گذراندند و هنگام باز گشت لیمو عمانی و حلوای مخصوص این کشور را به ایران می آوردند که خود تجارتی بود و با گذشت زمان این مهاجرت فصلی جای خود را به یکجانشینی داد که باعث شد خیلی از مردم دیرستان در کشور عمان مقیم شوند که امروز بزرگترین قبیله ی عمان به نام قبیله ی فارس را تشکیل می دهند و اکثر آنها در جنوب این کشور در منطقه ای به نام باطنه می باشند .


در دیرستان دو زیارتگاه وجود دارد که برای مردم این روستا مقدس است یکی بی بی خالصه که آنطور از بزرگان نقل شده درزمانیکه دزدان دریایی که به (قواسم ) معروف بودند با لنج های بادبانی از سواحل امارات مانند راس الخیمه - ام القوین و جزیره زعاب با تعداد زیادی نیرو همیشه به جزیره حمله می کردند و مال و منال مردم را می بردند .

مردم هم از ترس به غارهای (کم بادمو) که در شمالی روستا بود پناه می بردند و دربین مردم شهر خانواده هایی از سادات زندگی می کردند که بسیار با تقوا بودند و دختری داشتند بسیار پرهیزگار که تازه عروس شده بود و نگهبانانی که بالای کوه نگهبانی می دادند خبر می دهند که دزدان دریایی نزدیکند و مردم به غارها کم بادمو می روند جز بی بی خالصه که در حجله بود و از چیزی خبر نداشت وقتی دزدان دریایی او را دنبال می کنند یک دفعه غیبش می زند که همان مکان معروف به تنگه خالصی شده و زیارت بی بی خالصه در آنجاست و مردم احترام خاصی برای آن قائل هستند.

زیارت دومی، زیارتگاه شاه زین العباد است ایشان نیز عالمی آگاه و واراسته بود که تعداد زیادی طلبه داشت در آن زمان حاکمی ظالم که با روشن بینی این عالم مخالف بود و بر خلاف مصلحت خود می دید او را به دربار خود دعوت می کند و گویی شیخ از این کار آگاه بوده که به شاگردانش می گوید اگر غذایی یا آشامیدنی به شما دادند نخورید ولی شاه ظالم اصرار می کند و شیخ مجبور می شود برای نجات جان دیگران آن را خودش بنوشد و شهید می شود آرامکاه شهید در غرب روستای دیرستان واقع است.

این زیارتگاه اخیراً به همت مردم دیرستان و دیگر خیرخواهان به همان شیوه قدیم بازسازی شده است. شیوه معماری ‌اين زیارتگاه همان شیوه مرسوم زیارتگاه‌هاى دیگر قشم و جزایر خليج فارس است.

بنا، دارای درب ورودی کوتاه و محوطه‌اى محصور با دیوار سنگی است که در سطح زمین با یک چهار دیواری مربع و در ارتفاع 2 متری به پایه گنبد 8 ضلعی و سپس به گنبد گرد منتهی شده است.در اطراف‌اين بقعه، گورهای کهن و سفال‌هاى بسیار وجود دارد ولی سنگ مزارهای ‌اين گورستان به ندرت نوشته‌اى بر خود دارند. کاوش‌هاى باستان شناسانه در اطراف ‌اين بقعه مى‌تواند قدمت تمدن ‌اين ناحیه و روستای دیرستان را به خوبی مشخص کند.


در روستای دیرستان رسم بود که مردها دشداشه سفید به تن می کردند و دستمال و کلاه بر سر می گذاشتند و به تن داماد هم عبا می کردند و خنجری بر کمرش می بستند۰

زنان نیز روبندی که برقع معروف است بر صورت می زنند که اگر دختری ازدواج کند و این رو بند نزند خیلی زشت و غیر قابل قبول است

زنان چادرهای سیاه می پوشیدند و قبلا چادرهای رنگی فقط برای دختران کم سن و سال بود که با گذشت زمان کم کم این عادت و رسومات کم رنگ شده و دیگر جوانان لباسهای رسمی کشور که همان پیراهن و شلوار است را می پوشند و کم جوانی پیدا می شود که لباس سفید بر تن کند.