در روستاى تم سنيتى در جوار منطقه توريان بقعه پير (زيارت) واقع شده که بناى موجود نيمه مخروبه آن در همين حالت هم زيبا و دلفريب است. بناى موجود با گنبد کروى ضربى که با لاشه سنگ‌هاى مرجانى و ملات ساروج درهم شده‌اند، در نماى ظاهر نشان از فرم معمارى دوره سلجوقيان دارد. داخل مزار 8 گوشه و هر گوشه تاقچه‌بندى شده. بنا با مصالح قلوه و لاشه سنگ و ملات ساروج ساخته شده که شيوه‌اى پارتى ـ ساسانى است. گرداگرد گلوگاه گنبد گچ‌برى‌هاى گوشواره‌هاى زيبا از جنس ساروج به چشم مى‌خورد. ورودى مزار، درى کوتاه و تنگ و کوچک است و مرقد پير در سطح پايين‌تر از زمين قرار گرفته که نشان‌دهنده اين است که شايد پيش از دوره سلجوقيان و قبل از زمانى که پير را در آنجا به خاک بسپارند اين بنا معبد مهرى و محل نيايش بغ مهر يا ميترا بوده باشد (حفارى‌هاى بعدى اين نکته‌ها را روشن خواهد کرد).

در اطراف بقعه پير، گورهاى فراوانى است که از دوران‌هاى مختلف اسلامى به جا مانده‌اند. روى سنگ گورها انواع خطوط اوليه اسلامى (از جمله خط کوفى) و خطوط دوران پيشرفته و هنرى خطوط اسلامى ـ مثل نسخ و ثلث ـ بسيار مرغوب از سده 9 تا 11 هجرى به چشم مى‌خورد که اکثراً در اثر خوردگى به وسيله آب باران در حال انهدام‌اند يا منهدم و خراب شده‌اند.

درب کوتاه بقعه پير رو به گوستانى وسيع و باصفا باز مى‌شود که بر روى مزارهاى آن گل کاکتوس کاشته‌اند. بوته‌هايى که از حدود آبان ماه تا ارديبهشت ماه هر سال غرق گل‌هاى سرخ رنگ و زيبا هستند. از قرائن معلوم است که در اين محل يک شهر پرجمعيت وجود داشته است زيرا اکثر خاک‌هاى عادى زير پا پر است از کاشى‌ها و سفال‌ها و آثار باستانى خرد شده که خود حدس دوبار يا سه‌بار زلزله خيلى شديد را در اين منقطه تأييد مى‌کند و يا اگر نه زلزله که ويرانگرى جنگ و کوبيدن آبادى بر سر مردم آن.

نام تم سينيتى يا طم صنيتى (به روايت بعضى کتب) در حقيقت بايد نامى باشد که اسپانيايى‌ها به بقعه پير داده و احتمالا تغییر یافته Tomb Saint يا Saint Tomp (مقبره مقدس) می باشد.

چهل دختران

بعد از تم سنيتى و بقعه پير در منطقه توريان در قلب جزيره قشم به تپه ماهور مانندى به نام ”چهل دختران“ مى‌رسيم که بر تلى از گوره‌هاى کهن و انبوه سفال‌هاى کهنه از ادوار مختلف، بوم شاخص و نمودارى را مجسم مى‌کند که در روزگاران پيشين محل زندگى بوده و به همان دليل تخريب تم سنيتى و بقعه پير، اينجا نيز در يورش با خاک يکسان شده است.

قبور گورستان

در‌اين گورستان قبور زیادی با دست خط حجاران و سنگتراش‌هاى مشابه قبور سایر گورستان‌هاى منطقه که دارای قدمت در حدود 900 سال مى‌باشد وجود دارد که بسیاری از‌اين قبور در زیر خاک است و بعضا گوشه‌هايی از‌اين قبور با فرسایش خاک اکنون مشخص شده است و زیارتگاهی گنبدی و مخروبه نیز در‌اين قبرستان وجود دارد که اطلاعی از شناخت صحیح آن در بین پیران محل نبود، بعضی از پیران منطقه آن را خواجه بو اخیر مى‌نامند، و در متون کتب قشم و خليج فارس نیز چیزی در مورد آن یافته نشده است.

مشخصات چند قبر از ‌اين گورستان (ثبت شده توسط امام جمعه توریان):

قبر مرحوم السعید آقا سلطان سالاری - تاریخ وفات روز شنبه 17 ربیع الاول سال 800 ه‍. ق با قدمتی در حدود 623 سال
قبر خانم صالحه بنت خواجه جمال - تاریخ وفات 809 با قدمتی 614 سال
قبر سعیده شهیده فردوس مکان با مرور علی کمال - تاریخ وفات ماه جمادی‌الاول 1039 با قدمت 384 سال که اشعاری بدین شرح نیز بر قبر وی نوشته شده است:
الا ‌اى خردمند روشن ضمیر --- چو بر خاک ما بگذری پند گیر
که ما را به دنیا دلی شاد بود --- اجل آمد و شادی بر باد بود
قبر شهیده الفردوس مکان حجی مساه بنت محمود - تاریخ وفات ماه ذیقعده سال 807 ه‍. ق با قدمت 616 سال

بر روی دو طرف سنگ قرار گرفته بر روی ‌اين قبور‌ آياتی از سوره بقره (آیه الکرسی) نوشته شده است و بر سنگ قائم بر روی ‌اين کتیبه اسم آنان نوشته شده و بر بعضی دیگر از‌ اين قبور‌ آياتی دیگر از قرآن مانند "و قل الحمدالله الذی لم یتخذ له ولد و لم یکن له شریک فی الملک و لم یکن له ولی من الذل و کبره تکبیرا" نوشته شده و با حاشیه نویسی در اطراف آن با کلمات گهربار لااله‌الاالله و محمد رسول‌الله تزیین شده است.