همانطوری که مشاهده می کنید با مرور زمان مشکلات ازدواج روز به روز پیچیده تر می شود ، چه قدر جوانانی می بینیم که از ازدواج اعراض می کنند که باید پی به علت برد و در صدد علاج آن شد ، زیرا هر حادثه ای بدون سبب نیست، و هر سببی نیز قابل علاج است .

سروران گرامی باید بدانیم که ازدواج مبدأ تکوین و تشکیل خانواده است ، و مدار عمران و آبادی و سبب رشد و نمو امت ، و یک نوع کمک و یاری به نظام حیات بشریت و جنبش ملت به کار و تلاش و وسیله ای برای زندگی گوارا و خوشبختی مجتمع .

ازدواج ، قاطع جرثومه فساد اخلاقی است و مانع ابتکارات شرارت برانگیز در خانواده ها می شود و عون است بر صیانت شرف و أعراض و فاتح ابواب مودت و محبت بین مردم می گردد.

چه قدر انسانهای منفور و بیکس بودند که از برای آنها هیچ مونس و ناصری نبود ، بوسیله ازدواج و پیوند به خانواده عزیز و به کرامت رفیعی نائل و با شخصیت گردیدند و چقدر انسانهای گمنام و فراموش شده و مرده آرزو بسبب ازدواج کمر همت بر بستند و در اجتماع یک عضو فعال با نشاط بار آمده اند زیرا بسبب ازدواج متوجه اموری شدند که از آن غافل بودند . مهم تر از همه حفظ سلامتی شخص بسبب ازدواج و محفوظ ماندن او از زنایی که انسان را می کشاند به بدترین و پست ترین امراض . همانطوریکه شخص متزوج به حیات معیشتی خود نظم و نظام می بخشد ، می بیند که منزل به فرزندان پسر و دختر آباد است نعمتهای پروردگار بر خود مشاهده می کند و روح تازه در وجودش می دمد ، قلب او منشرح دیدگان او به وجود فرزند روشن قلب او از ابتهاج و سرور لبریز می شود. به گفته شاعر که می گوید:

نعم الله علی عباده کثیرة ********** و أجلهن نجابة الأولاد

نعمت های پروردگار بر بندگان بسیار است اما اعظم آن فرزندان نجیب هستند . حکمت ربانی برای بقاء نسل و برای اصلاح کره ی ارضی و اقامه شریعت بر آن مشروعیت ازدواج را اقتضاء کرده زیرا نسل صالح حاصل نمی شود مگر به سبب عفافی که متحلی آن ازدواج است بنابراین ازدواج از عظیم ترین فضایل و کمالات انسانی است و زن نیز با توجه به عجز تکوینی متحمل کارهای سخت و مشاق نمی تواند باشد پس ازدواج است که ناتوانی او را تبدیل به قدرت می کند و او را مستعد می گرداند تا آنکه رئیس و سرپرست عائله باشد و در نهایت سعادت و خوشبختی و با راحت بال مدبر امور مملکت ( منزل شوهرش) باشد ، برای اینکه شوهر است که متکفل تمام مطالب او در حیات بوده و گیرنده محبت مخلصانه شوهر گردیده و زن است که مدبر جمیع امور منزلش می باشد همانطوریکه شاعر می فرماید:

إذا لم یکن فی منزل المرء ******** حرة تدبره ضاعت مصالح داره

اگر زن خانه دار و آزاده در منزل شخص نباشد که امور آنرا بچرخاند مصالح منزل او نابود می شود .

لذا معلوم می شود که ازدواج یک صله قوی است که محدود به زن و شوهر و فروع آنها نمی شود بلکه امتداد پیدا می کند به کلیه دو خانواده زن و شوهر بنابراین ازدواج دائره وسیعی در سلسله اتحاد ملت تلقی می شود و دارای تأثیرات بزرگی در پیروزی و استقلال ملت ها بوده و می باشد.

پس نفوس بشری که دارای فطرتی سالم و اجابت کننده داعی حکمت است همواره تمایلات خاصی به ازدواج دارد و به اسرار آن معتقد می باشد اما نفوسی که از حکمت خالق و آفریدگار خود نابینا هستند منصرف و معرض از ازدواج هستند.

اسباب تاریک و خطراتی که این آئین و سنت رسول الله صلی الله علیه و سلم را تهدید می کند بسیار است از جمله:

1- از دست دادن آداب و رسوم اسلامی

2- گرانی مهریه و در بعضی از بلاد اسراف در جهیزیه

3- تقلید کورکورانه فقیر از ثروتمند در جشنهای عروسی و غیره

4- اجبار کردن زنان به شوهرانشان در تأمین منزل و وسائل آن در حد اسراف

علاج این نواقص و خطراتی که ازدواج جوانان را مورد تهدید قرار می دهد عبارتند از:

واجب است آنکه در تربیت دختران بر مبنای دین مقدس اسلام کوشا باشیم و آنها را بر اخلاق سلیم اسلامی و دور از طمع و ظاهرطلبی و اسراف بار بیاوریم تا آنکه به زندگی ما تیسر زوج قانع و چشم دوختی به تجملات و زیور و زینت دنیای فانی نداشته باشند و بدانند که ملاک سعادت و خوشبختی در طاعت و تقوی و قناعت است نه چشم و همچشمی با اغنیاء .

بر پدران و مادران نیز واجب است آنکه دخترانشان قبل از وارد شدن به منزل شوهر و قبول مسئولیت خانواده آنها را بر وظایف منزل و خانه داری در حد طبقه پائین جامعه تمرین دهند تا با وظائف و واجبات زندگی آینده شان در حد توسط آشنا شوند و یک کدبانوی کارآزموده برای پذیرفتن مسئولیت حیات زوجیه بار آمده باشد .

اگر دختران در منازل پدران شان چنین تربیتی شوند یک زن ، مدیر و مدبر شئون منزل می شوند و مربی فرزندان خود و سعادت و خوشبختی شوهر و فخر اهل خود می گردند.

اما بالا بردن مهریه و جهیزیه یا بخاطر تقلید از اغنیا است یا برای تنفیذ تمایلات زنان و یا طمع در ثروت ، اینها همه اموری هستند که جوانان را از روی آوردن به ازدواج منع می کند ، دختران در صف انتظار باقی می مانند و مراقبند تا آنکه خواستگاری پیدا شود که مبلغ هنگفتی بپردازد چه بسا مدت طویلی می ماند تا آنکه او یک دوشیزه پیری می گردد و یا به نام دختر تیره بخت شهرت پیدا می کند که گناه حال و آینده آن بر گردن ولی جاهل و طماع می باشد .

علاج آن تقلیل مادیات است و اکتفا به قلیل در مهریه و جهیزیه به مقدار حاجت و نادیده گرفتن انتقادات و آراء مردم زیرا راضی نگه داشتن همه مردم ممکن نیست و نمی توان آنرا بدست آورد و آن عدم عواقب اندیشی را می رساند که انسان را به از دست دادن مصالح و ایجاد ندامت و پشیمانی می کشاند.

شاعر می گوید:
فخلق لا یرجی إجتماع قلوبهم ********** لا بدّ من مثن علیک و قادح

اجتماع و اتحاد قلوب خلق حاصل نمی شود لا بد از آنها ستایندگان و سرزنش کنندگان تو خواهند بود.

بنابراین إعراض از ازدواج قتل فضایل عفت است و خاموش کردن چراغ تابان زندگی ، پس جوانان ما که عشاق فضائلند و ارباب غیرت بر مصالح عامه ، باید به سلف صالح تأسی کنند و محیی سنت رسول الله صلی الله علیه و سلم باشند تا آنکه خیر خلف برای أفضل سلف بوده باشیم.

.......................................................
بر گرفته از کتاب آداب اسلام در نظام خانواده
نویسنده: شیخ میر عبدالله تخت دار رحمه الله
تهیه و تنظیم: سایت مدرسه اسماعیلیه